Światowy Dzień Walki z Depresją 23 lutego
22 lutego 2023
23 lutego obchodzony jest Światowy Dzień Walki z Depresją nazywaną również ”chorobą duszy”.
UWAGA!!!
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) depresja jest czwartą najpoważniejszą chorobą na świecie i jedną z głównych przyczyn samobójstw. Eksperci przewidują, że do 2030 roku stanie się także pierwszą najczęściej diagnozowaną jednostką chorobową na świecie. Choruje na nią aż 350 milionów ludzi, w Polsce – 4 miliony.
CZYM JEST DEPRESJA?
Zacznijmy od stwierdzenia, że depresja jest chorobą i wymaga leczenia.
Depresja nie jest gorszym samopoczuciem, trudnością z wzięciem się w garść czy zmobilizowaniem się do działania. W naszej praktyce wielokrotnie spotykam się z tym, że rodzice, nauczyciele a nawet same nastolatki traktują to rozpoznanie (u bliskich, rówieśników) z przymrużeniem oka. Natomiast osoba nią dotknięta wymaga takiej samej opieki i wsparcia, jak powiedzmy…przy zapaleniu płuc.
Zastanówmy się, czy nakrzyczelibyśmy na kogoś, kto ma prawie czterdzieści stopni gorączki i dreszcze, żeby w końcu wziął się w garść, poszedł do szkoły, poprawił stopnie, a popołudniu posprzątał bałagan w pokoju?
Czasami trudno jest nam zaakceptować objawy depresji, gdyż jej następstwa upośledzają funkcjonowanie w tych sferach, które uważamy za fundamentalne. Działanie, aktywność, wysiłek (często powyżej możliwości), efektywność, sukces, nadmierne kontrolowanie trudnych emocji są elementami (wartościami) naszej kultury. Niższy poziom funkcjonowania w w/w obszarach „świadczy” o niedojrzałości, lenistwie, pobłażaniu czy użalaniu się nad sobą. Chcielibyśmy jednak zwrócić uwagę na to, że osoba w depresji (tak jak w przypadku innej choroby) nie jest w stanie siłą umysłu czy wolą sprawić, że objawy tak po prostu same znikną…
Pamiętajmy, że depresja TO NIE TYLKO SMUTEK!
Każdy z nas bywa czasem smutny, ale większość ludzi nigdy nie choruje na depresję (…i całe szczęście!!! ze względu na niewyobrażalne cierpienie towarzyszące osobie nią dotkniętą…) Ważne jest nasilenie i czas trwania – jeśli ktoś „stale” (przez większą część dnia przez min. 2 tyg.) odczuwa głęboki smutek i nie podlega on w zasadzie modyfikacjom przez zewnętrzne okoliczności, to możemy mieć już do czynienia z depresją. Należy również pamiętać, że mówimy o smutku wewnętrznym…pomimo widocznego uśmiechu na twarzy (MASKI DEPRESJI).
Warto także pamiętać, że obniżony nastrój (długo utrzymujący się smutek) to tylko jedna ze składowych choroby.
JAKIE SĄ OBJAWY DEPRESJI?
– objawy emocjonalne: obniżony lub obojętny nastrój – smutek i towarzyszący mu często lęk, płacz, niemożność odczuwania przyjemności, utrata radości życia (począwszy od utraty zainteresowań, skończywszy na zaniedbywaniu potrzeb biologicznych), poczucie braku perspektyw na przyszłość, nastój dysforyczny – często występuje u nastolatków (czyli zniecierpliwienie, drażliwość);
– objawy poznawcze : zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi, negatywny obraz siebie-świata-innych-przyszłości, obniżona samoocena, samooskarżenia, pesymizm i rezygnacja, w skrajnych wypadkach mogą pojawić się także urojenia depresyjne;
– objawy motywacyjne: problemy z mobilizacją do wszelkiego działania (również ograniczenie lub zanik wcześniejszych zainteresowań) , spowolnienie psychoruchowe (zwolnienie ruchów i reakcji); trudności z podejmowaniem decyzji;
zaburzenia rytmu snu i czuwania), utrata apetytu (ale możliwy jest również wzmożony apetyt), osłabienie oraz zmęczenie, spadek aktywności, czasem skargi na różne bóle, złe samopoczucie fizyczne;
– myśli i próby samobójcze.
A co na to Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 ?
Jeszcze obowiązująca w Polsce. Licząc od stycznia 2022 r. Polska ma 5 lat na wdrożenie klasyfikacji ICD-11.
Tabela 1. Objawy depresji wg ISC-10
OBJAWY OSIOWE – obniżony nastój – anhedonia – utrata zainteresowań – obniżenie popędu psychoruchowego | OBJAWY DODTKOWE – osłabienie koncentracji i uwagi – zaniżona samoocena – poczucie winy i małej wartości – pesymistyczne nastawienie – zaburzenia snu – utrata apetytu – myśli i tendencje suicydalne |
Tabela 2. Kryteria diagnostyczne
EPIZOD ŁAGODY | EPIZOD UMIARKOWANY | EPIZOD CIĘZKI BEZ OBJAWÓW PSYCHOTYCZNYCH | EPIZOD CIĘŻKI Z OBJAWAMI PSYCHOTYCZNYMI | |
Objawy osiowe | 2 lub więcej | 2 lub więcej | 3 lub więcej | 3 lub więcej |
Objawy dodatkowe | 2 lub więcej | 3-4 | 4 lub więcej | 4 lub więcej (dodatkowo urojenia i/lub omamy) |
Kryterium czasowe | Co najmniej 2 tygodnie | Co najmniej 2 tygonie | Przy znacznym nasileniu objawów może być krótsze niż 2 tygodnie | Przy znacznym nasileniu objawów może być krótsze niż 2 tygodnie |
Funkcjonowanie | Pogorszenie | Ograniczenie łącznie z wykonywaniem codziennych obowiązków | Uniemożliwienie wykonywania nawet codziennych obowiązków | Uniemożliwienie wykonywania nawet codziennych obowiązków |
Depresja jest zaburzeniem, które MOŻE DOTKNĄĆ KAŻDEGO niezależnie od wieku!
![](https://www.nzpe.pl/wp-content/uploads/2023/02/depresja1.jpg)
![](https://www.nzpe.pl/wp-content/uploads/2023/02/depresja2.jpg)
![](https://www.nzpe.pl/wp-content/uploads/2023/02/depresja3.jpg)
Dogi Rodzicu!
Jeśli obserwujesz powyższe objawy u swojego dziecka, to skonsultuj się ze specjalistą. To BARDZO WAŻNE.
Pamiętaj, depresję można SKUTECZNIE LECZYĆ. Wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie, to klucz do szybkiego powrotu do zdrowia.
Zastanawiasz się, co jeszcze możesz zrobić. Jak wspierać swoje dziecko czy inną bliską osobę? Zerknij na poniższy plakat.
![](https://www.nzpe.pl/wp-content/uploads/2023/02/depresja4.jpg)
Osoby najbardziej narażone na ryzyko wystąpienia depresji (grupy ryzyka):
– osoby młode,
– kobiety w okresie okołoporodowym,
– osoby w wieku podeszłym,
-osoby, które przebyły w życiu epizod depresyjny,
– osoby narażone na przewlekły stres życiowy.
Przygotowały:
Psycholog – Karolina Matejczyk
Pedagog specjalny – Renata Janik